PATRIJARH PORFIRIJE SLUŽIO PONOĆNU VASKRŠNJU LITURGIJU: Veliki broj Beograđana prisustvovao svečanom činu

Pravoslavni hrišćanski vernici danas slave Vaskrsenje Isusa Hrista, najznačajniji hrišćanski praznik, a patrijarh Srpske pravoslavne crkve Porfirije u ponoć je počeo da služi arhijerejsku liturgiju u Hramu Svetog Save na Vračaru. Vaskrs simbolizuje pobedu života nad smrću i posle dana žalosti ponovo su se oglasila crkvena zvona u znak radosti.

Isus Hristos je, prema jevanđeljima i verovanju, raspet u petak, u subotu je ležao u grobu, a u nedelju je vaskrsao iz mrtvih i tako pobedio smrt i svim ljudima darovao večni život. Na početku vaskršnje liturgije otpevan je vaskršnji tropar ''Hristos vaskrse iz mrtvih'' (Hristos Vaskrse iz mrtvih, smrću smrt razruši, a onima koji su u grobovima život darova).

U Hramu Svetog Save počeće u devet sati, a Pashalno večernje u 18 časova. Takođe, vaskrsenje znači i početak novog duhovnog života i pobedu nad grehom. U Srbiji je običaj da vaskršnje slavlje počne odmah posle jutarnje službe, a tada se vernici pozdravljaju rečima Hristos Vaskrse-Vaistinu Vaskrse ili Hristos Voskrese-Vaistinu Voskrese.

Uskršnjim slavljem za vernike se završava najstroži Veliki post koji se najviše dana posti na vodi, a običaj je da vaskršnja jaja budu prvi mrsni zalogaji. Vaskrs ili hrišćanska Pasha je najveći hrišćanski praznik, dan koji Crkva slavi kao centralni događaj Hristove pobede nad smrću i čini suštinu hrišćanskog učenja.

Naziva se i Pasha, po ugledu na starozavetni praznik koji su Jevreji svetkovali u proleće u spomen čudesnog oslobođenja iz egipatskog ropstva, jer označava prelazak sa Hristom iz smrti u život, sa zemlje u večni nebeski život.

Za pravoslavne najranije Vaskrs može da bude 4. aprila, a najkasnije 8. maja, a kod zapadnih hrišćana je uvek između 22. marta i 25. aprila.

Datum Vaskrsa za sve pravoslavce određuje Jerusalimska patrijaršija, koja se i dalje drži julijanskog kalendara, a i crkve koje inače koriste novi kalendar, kao što su Grčka i Rumunska, slave Vaskrs po Pravoslavnoj pashaliji koja nema veze ni sa julijanskim ni sa gregorijanskim kalendarom.

Vaskrs se uvek proslavlja u prvoj nedelji punog meseca posle prolećne ravnodnevice i posle jevrejske Pashe, na osnovu odluke koja je doneta na Nikejskom saboru 325. godine, koju i danas poštuju sve pravoslavne crkve.

Pored vernika SPC, ovaj praznik proslavljaju danas i Antiohijska, Jerusalimska, Ruska, Gruzijska, Japanska i druge pravoslavne crkve. Za hrišćane je praznik Vaskrsenja Hristovog, praznik nad praznicima i događaj koji je pre više od dva milenijuma izmenio istoriju čovečanstva.

Sva vera i propoved Hristovih učenika, a kasnije i svakog hrišćanina, potiče iz vaskrsenja kao najvažnijeg Hristovog dela.

"U Rimljanima 6, 4-5. apostol Pavle jasno povezuje istorijski akt Hristovog vaskrsenja sa novim životom - Kao što usta Hristos iz mrtvih, tako i mi u novom životu da hodimo. U Rimljanima 8, 11. apostol govori o Duhu Svetom koji je sila vaskrsenja Hristovog, ali i našeg novog bića. Sila vaskrsenja je pobeda nad grehom u nama".

Prema predanju, u subotu su došli prvosveštenici i fariseji kod Pilata da traže od njega da postavi stražu ispred Hristovog groba, jer su se plašili da će neko od Hristovih učenika ukrasti njegovo telo i da će tako narod poverovati da je Isus vaskrsao, kao što je i najavljivao.

U nedelju je, prema verovanju, Hristos vaskrsao iz mrtvih, pošto je njegov grob ostao prazan i tako pobedio smrt i svim ljudima darovao večni život.

Hrišćani veruju da je prva osoba koja je srela vaskrslog Isusa Hrista bila Marija Magdalena, kao i da se kasnije ukazao i svojim učenicima.

Vernici SPC, Vaskrs obeležavaju tri dana, a crvenim slovom u crkvenom kalendaru, su pored prvog dana, obeleženi i Vaskršnji ponedeljak i Vaskršnji utorak.

Vaskrs je vrhunac hrišćanske crkvene godine, praznik nad praznicima, jer se na taj veliki dan, prema predanju, ispunilo očekivanje i želja svih pravednika i proroka od Adama do Svetog Jovana Krstitelja.

Cela nedelja po Vaskrsu naziva se Svetla nedelja, a crkvene pesme koje se tada pevaju pune su radosti i veselja i pevaju se čak i u tužnim prilikama, na pogrebu, ako bi se desio te nedelje.

Vaskršnja jaja se, prema običajima, farbaju u crveno kao simbol prolivene krvi Hristove.

Prvo ofarbano jaje se prema narodnim običajima smatra, "čuvarkućom", odnosno zaštitnikom kuće i zdravlja, i običaj je da se čuva do narednog Vaskrsa.

Prema verovanju, Marija Magdalena je rimskom caru Tiberiju poklonila prva jaja, kada je došla u Rim sa porukom o vaskrsenju Isusa Hrista.

BONUS VIDEO