SARAĐUJEMO SA NATO NA BALKANU, ALI SA SRBIJOM POKREĆEMO ZAJEDNIČKE VEŽBE, ŠKOLOVANJE I OBUKU: Načelnik Generalštaba Mađarske poslao moćnu poruku! Posebno se dotakao KFOR-a

Mađarska je odlučna da nastavi svoje učešće u zajedničkim aktivnostima NATO-a na Balkanu, uključujući KFOR na Kosovu, misiju EUFOR Altea u Bosni i Hercegovini, kao i učešće u Štabu NATO-a u Sarajevu. Istovremeno, prioritet vojne saradnje sa Srbijom su zajedničke vežbe, školovanje i obuka. Ove informacije je za Balkansku bezbednosnu mrežu izneo general-pukovnik Gabor Borondi, načelnik Generalštaba Mađarskih odbrambenih snaga (HDF).

General Borondi ističe da je „važno održati stalnu prisutnost NATO-a i EU (kao i drugih međunarodnih organizacija) u regionu, jer će to pomoći u sprečavanju bezbednosnog vakuuma i podržati očuvanje sigurnog okruženja“.

Mađarska pokazuje dubok interes za situaciju na prostoru bivše Jugoslavije. U tom kontekstu, jedan mađarski general je bio komandant KFOR-a, dok je trenutno drugi mađarski general na čelu EUFOR-a Alteja u BiH. General Borondi je naglasio visoko ocenjen rad general-majora (sada general-pukovnika) Ferenca Kajarija u KFOR-u (od oktobra 2021. do oktobra 2022. godine) u međunarodnom okruženju.

„Preuzimanje komande nad KFOR-om, uz povećano angažovanje Mađarske, bilo je priznanje našoj naciji i naglasilo je značaj Balkana za Mađarsku. Na osnovu tog iskustva, paralelno sa mađarskim predsedavanjem EU, preuzeli smo komandu EUFOR Alteja, misiju koju trenutno vodi general-major dr Laslo Stic (od januara ove godine)“.

„Mir i stabilnost na Zapadnom Balkanu su nam posebno važni. Naš cilj je da vojno podržimo političke napore kako bismo olakšali euroatlantsku integraciju zemalja u regionu, što se odražava u angažovanju naših snaga“, dodaje general Borondi.

Trenutno, u KFOR-u, osoblje HDF-a je prisutno na svim nivoima rukovođenja i komandovanja. General Borondi napominje da na Kosovu „imamo kontingent veličine bataljona, koji čine dve pešadijske čete, logistička četa i komanda jedinice poznata kao Taktički rezervni bataljon. Takođe, imamo manje jedinice kao što su tim za vezu, posmatrači, medicinsko osoblje i izviđački vod“.

„Mađarska predano podržava misije Zajedničke bezbednosne i odbrambene politike EU i pridaje posebnu važnost kontinuitetu EUFOR Alteja u izvršavanju zadataka mandata – da održi bezbedno okruženje u Bosni i Hercegovini“, navodi general Borondi i dodaje da je zato imenovan komandant međunarodnih snaga iz HDF-a i obezbeđene su dodatne manevarske jedinice.

Na regionalnom nivou, Mađarska ima posebno razvijenu vojnu saradnju sa Srbijom – „Prioritetna područja bilateralne vojne saradnje su zajedničke vežbe, školovanje i obuka, kao i stručna saradnja“, kaže general Borondi. On je istakao redovne godišnje sastanke načelnika dva generalštaba i neke praktične oblike prijateljstva, poput dve godišnje fudbalske utakmice između oficira Mađarske i Srbije.

Kontrola granica

Bezbednosni interes Mađarske naročito se ogleda u suzbijanju ilegalnih migracija koje su pokušale da zaustave kretanje Balkanskom rutom. Od 2014. godine, Mađarska je bila zabrinuta zbog priliva migranata iz Sirije i Avganistana, pri čemu je general Borondi napomenuo da su te tačke bile glavne ulazne tačke za migrante koji su pokušavali da uđu u EU, pre nego što su postavljene ograde na dve južne granice sa Srbijom i Hrvatskom.

Jedinice HDF-a bile su direktno angažovane sa policijom od 2015. do 2023. godine u okviru operacije „Zajednička volja“ za zaustavljanje nekontrolisanih i ilegalnih prelazaka granice. Za te zadatke, HDF je imala privremeni sastav „Alfold“ (ravnica), koji je rasformiran 30. aprila 2023. godine.

Nova oklopna vozila za Mađarsku vojsku

Glavni prioriteti u modernizaciji HDF-a su programi usklađeni sa obavezama prema NATO-u i EU, kaže general Borondi, dodajući da su rezultati takvog planiranja Program razvoja odbrane i oružanih snaga, koji je mađarska vlada objavila 2020. godine. Najvažniji programi uključuju nabavku borbenih vozila guseničara visoke agilnosti, mobilnosti, vatrene moći i zaštite, kao što su 12 tenkova Leopard 2A4 koji su iznajmljeni za obuku i stigli 2020. godine. Sada je u toku isporuka 44 nova tenka Leopard 2A7HU.

„Nabavili smo najnoviju verziju tenka u razvoju. Održavanje vozila podržano je raznim multinacionalnim vezama sa decenijama prethodnog iskustva sa ranijim varijantama tog tenka. To će biti velika prilika da se mađarska odbrambena industrija uključi u tok. Mlada generacija pokazuje veliki interes za ta vozila“, objašnjava general Borondi.

Za borbenu mobilnost guseničara nabavljena su tri tenka nosača mosta Legua, pet inženjerskih tenkova Visent-2 i devet tenkova za izvlačenje Bufalo.

Od nemačke firme KMW nabavljene su 2022. i 2023. godine 24 samohodne haubice PzH 2000HU kalibra 155 mm koje su smeštene u kasarni u gradu Tata. General Borondi ističe da su iskorišćena iskustva drugih korisnika ovog artiljerijskog sistema i da je mađarska varijanta PzH 2000HU jedan od najmodernijih sistema na svetu. Ima izvrsnu mobilnost i poznata je po preciznosti. Opremljena je savremenim logističkim sistemom koji omogućava brzo otkrivanje i popravku bilo kakvih kvarova.

Za razvoj jedinica za specijalne operacije nabavljena su oklopna borbena vozila točkaši Gidran. Kao deo programa razvoja borbenih vozila pešadije, naručeni su 2020. godine guseničari Links. „Oni će ojačati manevarske sposobnosti kopnene vojske i domaću odbrambenu industriju, jer će se većina vozila proizvoditi u Mađarskoj“, kaže general Borondi.

Razvoj vozila je u toku, a u HDF-u su predserijski primerci koji služe uglavnom za obuku stalnog sastava posade – vozača, nišandžije i komandira, kao i osoblja zaduženog za tehničko održavanje. Vozila se kontinuirano poboljšavaju na osnovu iskustava iz HDF-a u saradnji sa proizvođačem, navodi general Borondi. Razvoj individualne opreme vojnika takođe je prioritet, koji se odvija paralelno s programom razvoja snaga nacionalne odbrane. „Kontinuirano se obnavlja pešadijsko naoružanje, uniforme, sredstva za nuklearno, biološku i hemijsku zaštitu, kao i sredstva veze kroz razvoj na domaćoj bazi“, ističe general Borondi, ponovo naglašavajući uticaj modernizacije na mađarsku industriju. Za vatrenu podršku nabavljeni su vučni minobacači firme Hirtenberg.

Za protivoklopna dejstva, brigade HDF-a dobile su ručne lansere raketa Karl Gustaf i lansere vođenih raketa Spike, a trenutno je u toku uvođenje u naoružanje lansera RGW 110 koje je Mađarska prva naručila 2020. godine, a domaća licencna proizvodnja će biti pokrenuta. General Borondi kaže da se plan nabavke završava do 2029. godine.