DREVNI TEMELJI MANASTIRA KOD LEPOSAVIĆA! TAJNA SOČANICE: Svetinja na rimskim katakombama

Manastir Sočanica se nalazi tri i po kilometra od istoimenog sela u opštini Leposavić, na severu Kosova i Metohije. Pripada Eparhiji raško-prizrenskoj Srpske pravoslavne crkve.
Sočanica je dugo bila napuštena, a ovaj manastir je oživeo 2002, kada se oko manastirske crkve nastanilo bratstvo koje je zbog napada albanskih ekstremista napustilo Manastir Zočište kod Orahovca.

UROŠEVA ZADUŽBINA

Foto: Wikipedia

U povelji Svetog kralja Milutina iz 1314. o osnivanju Manastira Banjska Manastir Sočanica se pominje i kao Selčanica. Na osnovu tog dokumenta zaključuje se i da je manastir izgrađen ili je postojao još za života njegovog oca kralja Uroša Prvog. Na osnovu jedne nadgrobne ploče pronađene na tom mestu zna se da je crkva bila aktivna 1643.

Zidanje postojećeg hrama trebalo bi dovesti u vezu s gradnjom crkve u Zemanici, koju su gradili majstori Cincari. Naime, oni su 1861. nakon zidanja zemaničke crkve, posvećene Svetom Nikoli, došli naredne godine u Sočanicu da grade sadašnju crkvu. Sazidali su je na temeljima porušene crkve posvećene vavedenju Presvete Bogorodice.

Za Vavedenjsku crkvu se ne zna u kom periodu je podignuta ni kada su je Turci porušili. Međutim, verni narod se u velikom broju i danas okuplja na praznik Vavedenja u Sočanici iako je sadašnji hram posvećen Usekovanju glave Svetog Jovana Krstitelja.

Ova crkva je posebna po tome što je oltar uzidan u stenu. A u samom oltaru postoji otvor, u podu, koji vodi ka podzemnim hodnicima. Stručnjaci pretpostavljaju da podzemni tuneli potiču još iz 2. ili 3. veka naše ere, kada su se prvi hrišćani krili u katakombama od progona rimskih paganskih vladara.

Katakombe ispod Sočanice tesno su povezane s ostacima obližnjeg rimskog naselja Municipium Dardanorum, koje je otkrio arheolog i direktor Muzeja Kosova i Metohije Emil Čerškov. Prvi hrišćani krili su se u katakombama, gde su jedino mogli da ispovedaju veru, a tu su i sahranjivani po svojim običajima. Da su otkriveni, prošli bi holgotu kao i današnji hrišćani na Kosmetu Srbi.

ENGLEZU OTETA SLAVA

Čuveni engleski arheolog ser Artur Evans, koji je otkrio Konosos na Kritu, prvi je, s kraja 19. veka, naslutio da bi u Sočanici mogao da postoji sakriven rimski grad, koji je bio i važno rudarsko mesto. Ipak, slava za otkrivanje rimskog grada u Sočanici pripala je Čerškovu.
Svakodnevno u Manastir Sočanicu pristižu vernici, ne samo iz Sočanice, Leposavića ili sa severa Kosova već i s cele teritorije južne pokrajine, prevaljujući i rizične deonice puta.

BONUS VIDEO