RIMSKI GRAD ULPIJANA POD GRAČANICOM: Važan centar imperije na našim prostorima

Atar sela Gračanica na Kosovu i Metohiji, gde se nalazi i istoimeni manastir, krije ostatke Ulpijane, nekada velikog grada rimske imperije, odnosno Rimskog carstva.

Kada je ovaj grad, opisivan kao jedan od najlepših gradova provincije Gornja Mezija, nastao, nije poznato. Zna se da je u vreme najvećeg uspona zauzimao površinu od oko 55 hektara.

DARDANIJA

Foto: Wikipedia

- U istorijskim izvorima prvi put se pominje u drugom veku nove ere, u spisima Ptolomeja, tada kao moćan i važan grad, jedan od najznačajnijih gradova rimske provincije Dardanije.

Ulpijana svoj uspon, moć i bogatstvo duguje položaju na kom se nalazi. Naime, oko same Ulpijane nalaze se rudnici bogati olovom, zlatom, srebrom, a to su Novo Brdo, Janjevo, Kišnica, Ajvalija. Upravo rudnom bogatstvu ovog kraja Ulpijana duguje svoj prosperitet, bogatstvo, blagostanje i uspon, koji je imala tokom svoje istorije - rekao je istoričar Aleksandar Gudžić.

Bogatstvo Ulpijane i njene okoline privlačilo je mnogobrojne stanovnike okolnih oblasti, pa su je rušili Zapadni Goti, Ostrogoti, Huni... Poslednji su je razorili Sloveni, nakon čega nikada nije povratila stari sjaj.

- Napomenuo sam i to da je Ulpijana imala status opštine, municipala, ali je bila i važno hrišćansko mesto. O tome svedoče legende o Flori i Lavru, koji su među prvim hrišćanima kamenorescima, a postradali su za veru nakon Milanskog edikta 313. i dozvoljavanja slobodnog ispovedanja hrišćanstva. Ulpijana postaje sedište episkopata, dakle, bila je važno hrišćansko sedište - objasnio je Gudžić.

NIŠTA OZBILJNO

Foto: www.profimedia.rs

Ozbiljna arheološka iskopavanja ovog rimskog grada, koji je posle podele Gornje Mezije pripao provinciji Dardanija, nikada nisu urađena.
Gudžić navodi da je pronađena Severna kapija, iza koje su ostaci nekadašnje palate.

- Tu je pronađen mozaik Pauna. Zatim, grobnice su severno odatle. Tu su nekrolozi, rimsko kupatilo, taverna i još neki drugi objekti - dodao je Gudžić.