BEOGRAD I CETINJE POD OSMANLIJAMA: Vekovna borba i kulturno nasleđe - Današnji dan pre 300 godina

1862. godine, Beograd se nalazio pod vlašću Osmanskog carstva, koje je tada kontrolisalo veliki deo Balkana, uključujući i Srbiju. Tokom tog perioda, Beograd je bio ključni strateški i administrativni centar unutar Osmanskog carstva, zahvaljujući svojoj geostrateškoj poziciji na ušću reke Save u Dunav. Grad je takođe bio važan vojni garnizon i trgovački centar, ali je često bio i poprište društvenih nemira i političkih previranja, što je bilo uobičajeno za mnoge delove Balkana pod osmanskom vlašću.

Osmanska vlast u Beogradu trajala je sve do 1867. godine, kada je grad konačno oslobođen i ponovo prešao pod kontrolu Kneževine Srbije. Ovo oslobođenje je označilo kraj dugog perioda borbe za nezavisnost i autonomiju srpskog naroda, koji je težio da se oslobodi osmanske vlasti i uspostavi svoju državnu suverenost. Ponovno osvajanje Beograda od strane Srba 1867. godine predstavljalo je početak razvoja modernog Beograda kao administrativnog centra i simbola srpske državne nezavisnosti.

 

Cetinje pod turskom vlašću 1785. godine

1785. godine, turska vojska pod vođstvom skadarskog vezira Mahmud-paše Bušatlije napala je Cetinje, glavni grad Crne Gore u to vreme. Vezir Mahmud-paša Bušatlija, kao vojni lider pod Osmanskim carstvom, izveo je napad na Cetinje, koje je bilo poznato po svojoj ulozi kao centar crnogorske državnosti.

Tokom napada, turska vojska nije štedela ni manastir koji je krajem 15. veka sagradio Ivan Crnojević. Manastir je bio posebno važan jer je u njemu bila smeštena prva štamparija Južnih Slovena. Od 1493. godine, u ovoj štampariji su se štampale knjige na ćirilici, uključujući "Oktoih prvoglasnik", jedno od najznačajnijih dela tog vremena.

Napad turske vojske teško je oštetio manastir, gotovo ga uništivši. Međutim, nakon nekoliko godina, vladika Petar Prvi Petrović Njegoš je 1786. godine obnovio manastir. Njegoš je bio vladika crnogorskih pravoslavnih vernika, ali i poznat kao pesnik, filozof i vojni lider.

Ovaj događaj simbolizuje sukob između Crne Gore kao nezavisne entitete i Osmanskog carstva koje je imalo dominaciju na Balkanu. Uništavanjem manastira na Cetinju, turska vojska je pokušala da oslabi crnogorsku nezavisnost i kontrolu nad teritorijom.

Obnova manastira od strane Petra Prvog Petrovića Njegoša nije samo simbol obnove kulturnog i verskog centra, već i dokaz otpora i snage crnogorskog naroda u očuvanju svoje istorije i identiteta.

Nakon obnove, manastir je nastavio da igra ključnu ulogu u kulturnom i verskom životu Crne Gore, ostajući važan simbol nacionalnog ponosa i nasleđa.

BONUS VIDEO: