DRAMATIČNO UPOZORENJE! Ekspert zabrinut za sliv Neretve, ako pukne brana, nestaće naselja sve do Jadrana

Akademik, Muriz Spahić, ekspert u području hidrologije i geografije, osnivač Udruženja geografa BiH i bivši dekan i profesor na Prirodno-matematičkom fakultetu UNSA, za Večernji list odgovara na ključna pitanja koja se postavljaju nakon katastrofe koja je prema dosadašnjim podacima odnela najmanje 18 života i upozorava na kritične tačke koje bi u budućnosti mogle doživeti sudbinu Jablanice.

Posebno je zabrinut za gornji sliv reke Neretve zbog velikog broja hidroelektrana.

- Svi hidrotehnički radovi u tom delu su izuzetno preteći za naselja u dolini Neretve, sve do njenog ušća u Jadransko more. Na trenutak zamislimo scenario da se na gornji sliv reke Neretve do brane hidroakumulacije “Ulog”, izluči u kratkom vremenskom periodu od nekoliko sati ili jednog dana polugodišnja prosečna godišnja količina padavina preko 1000 mm po metru kvadratnom i sruči se sa sliva u hidroakumulaciju, čija je brana izgrađena u nestabilnom terenu ispresecanom rasedima. Ne smemo ni zamisliti šta bi se tada dogodilo na potezu do ušća. Taj scenario nije nemoguć, ali ne znamo kada se može dogoditi. Slični problemi mogu nastati i sa projektom Gornji horizonti u slivu Neretve, kojim je predviđeno da se u krškom slivu pritočne vode Neretve prevedu serijom krških polja prema Trebišnjici - upozorava akademik Spahić.

Ističe da bujične poplave nisu novost i da su u BiH zabeležene u Sarajevu u gradskoj četvrti Bistrik ispod Trebevića u 19. veku, pa i pre deset godina, kada su donele razorne posledice u Željeznom polju pa su putevi i naselja bili zatrpani bujičnim nanosom. Klimatske promene pogoduju katastrofama, ali nisu jedini uzrok.

- Obično građani kada nema aktuelnih tema za razgovor, započinju priče o klimatskim promenama i vremenskim katastrofama, smatrajući da je sve nastalo njihovim postankom i da će se sve završiti njihovim nestankom. U Bosni i Hercegovini kao i svugde događala su se nevremena sa velikim materijalnim štetama pa i ljudskim žrtvama. Ali danas postoje analize o klimatskim promenama i mi znamo da se one manifestuju u opštem porastu temperatura, promeni trajanja klimatskih godišnjih doba u određenim meteorološkim uslovima koje podstiču brze vremenske promene sa izraženim vremenskim pojavama, posebno padavinskim. Ako sve to znamo i ako se održavaju naučni skupovi na temu adaptacija na klimatske promene, a svedočimo ovakvim vremenskim katastrofama, onda sledi zaključak da na iste nismo adaptirani, a itekako smo prozvani i pozvani - smatra cenjeni profesor i stručnjak.

Na terenu se takođe sprovodi i kriminalističko istraživanje da je li kamenolom jedan od uzroka velikog broja žrtava.