NEBOJŠA MILOVANOVIĆ KAO BALKANSKI HAMLET: Greh, erotika, strast i krv u predstavi "Knjaz"

Na isteku obeležavanja 200. godišnjice rođenja jednog od najzaslužnijih srpskih vladara u novijoj istoriji kneza Mihaila Obrenovića III Opera i teatar Madlenianum prikazaće novo dramsko delo Miodraga Ilića "Knjaz", 12. februara, u 20 časova, na Maloj sceni.

Delo će biti izvedeno u koncertnom obliku, a glavne uloge tumače: Nebojša Milovanović (Knez Mihailo), Milica Janketić (Knjeginja Julija), Branko Jerinić (Miloš Obrenović), Bojan Žirović (Anastas Jovanović), Milan Caci Mihailović (Dr Karl Pacek, lekar), Katarina Žutić (Anka Konstantinović), Jelica Sretenović (Tomanija Obrenović) i Ksenija Repić (Katarina).

Ova drama je ušla među sedam izabranih drama o knezu Mihailu u knjizi Knez Mihailo – Balkanski Hamlet, priređivača Radomira Putnika i u izdanju Zepter Book World.

Foto: Wikipedia

SMRT

Knez Mihailo, „knjaz“ okončao je život u atentatu, 10. juna 1868. godine, pod nikada do kraja razjašnjenim okolnostima, dok je sa poznom izabranicom svog srca, od njega mnogo mlađom bliskom rođakom Katarinom, šetao Košutnjakom u pratnji Katarinine majke i babe, njegove sestre od strica, Anke Konstantinović, odnosno strine Tomanije, udovice Jevrema Obrenovića.

Ilić u svojoj drami ne zaobilazi u finalu ovaj krvavi događaj, ali pretežno je usredsređen na uzroke i sva ona zlokobna zbivanja koja su dovela do tragedije. Kneza Mihaila su u Evropi nazivali "balkanskim Hamletom", verovatno stoga što je bio pesnička priroda, prosvećeni apsolutista koji se nije mirio sa zaostalošću Srbije, već se upustio u rizičnu borbu sa konzervativnim krugovima i ograničenim političkim umovima, uspostavljajući moderan društveni sistem, zasnovan na ustavu i zakonima.

I kao što Hamlet postavlja večito pitanje "biti ili ne biti", to jest miriti se sa gorkom sudbinom ili se uzdići, boriti se, pa i život položiti, tako srpski knez bira borbu, osniva nacionalne institucije, radi na konačnom oslobođenju zemlje od vekovne turske okupacije, sukobljava se sa neprijateljima unutar Srbije, ali i na međunarodnom planu. Njegovo prometejsko žrtvovanje, njegova vera i zanos, osnovni su motivi drame.

No, kneza Mihaila razdire i zakasnelo saznanje da ga voljena supruga, kneginja Julija (iz mađarske aristokratske porodice Hunjadi) godinama vara sa moćnim nemačkim vojvodom Arenbergom, s kojim provodi strasne dane i noći tokom „lečenja sterilnosti“ u evropskim banjama ili tokom svojih diplomatskih misija, koje joj muž poverava.

STRAST

Julija je emotivno razapeta između dva muškarca, preslaba da se odupre erotskim izazovima koje nudi ljubavnik. Njen odnos sa Mihailom, dramatični sukobi, bolni sastanci i rastanci, daju ovom delu melodramsku komponentu, otkrivajući paralelni hamletizam kneza u njegovom privatnom životu.

Njegova patnja, posle definitivnog raskida, nalazi oduška u incestuoznoj vezi sa mladom rođakom, koja će proizvesti opšti odijum, čak pretnju anatemom pravoslavne crkve, ostavkom vlade...

Kneževo odbijanje da pomiluje jednog kriminalca, navešće braću robijaša da dignu ruku na svog kneza i (možda potpomognuti nekim činiocima van zemlje) usmrte onog koji je učinio velika dela za svoj narod.   

„Koncertno izvođenje“ nije puko čitanje dramskog dela, već međukorak između čitanja i celovito kreirane pozorišne predstave. Glumci kostimirani u stilu epohe druge polovine devetnaestog veka, u simbolično naznačenoj scenografiji, uz pomoć svetlosnih i zvučnih efekata, muzike i video projekcija, pokušaće da čitanjem nagoveste emotivni naboj likova koje tumače. Da priču učine dinamičnom i zanimljivom.

 

BONUS VIDEO: