VUJANSKI SVETITELJ ISCELIO PATRIJARHA: Manastir kod Čačka čuva grob podvižnika

U Manastiru Vujan na istoimenoj šumadijskoj planini između Čačka i Gornjeg Milanovca kroz istoriju su hodočastili mnogi hrišćani, a najpoznatiji je po boravku u njemu bivši poglavar Srpske pravoslavne crkve najvoljeniji partijarh Pavle, koji je tu doživeo čudesno isceljenje.

Ta priča vraća na dane iz 1944, kada su 30-godišnjem bogoslovu Gojku Stojčeviću lekari prorekli da neće dugo. Izgledalo je da nema spasa od tuberkuloze (tada nazivane jektikom), koja mu je, još kao malom, odnela i oca i majku u rodnom slavonskom selu Kućancima. On je 1944, kao bolešljivi mladić, radio u Banji Koviljači kao vaspitač srpske dece spasene iz NDH. Kada je jedan mališan upao u ledenu Drinu, on je skočio u reku i spasao ga. Dobio je tešku upalu pluća i lekari su procenili da mu ostaje još tri meseca života.

BRATIJA SE KLONILA

Patrijarh je pričao da se te ratne godine obreo u Vujnu, na putu od manastira do manastira, moleći se za spas. Našao ga je u prvoj srednjovekovnoj svetinji koja je 1805. obnovljena u ustaničkoj Srbiji. Svršeni bogoslov, koji je završio i dve godine medicine, izolovao se u keliji da ne bi zarazio kaluđere. Izgubio je, pričao je, dve trećine pluća i bratija ga se klonila, bojeći se da se zaraza ne proširi na njih. Samo se u priprati molio nad grobom s moštima monaha svetogorca iz 14. veka, kojima je narod ovog kraja vekovima pripisivao isceliteljsku moć. Hranu mu je dostavljao otac Julijan na prag kelije i brzo se udaljavao jer je Gojku, takođe po preporuci lekara, bilo zabranjeno da obeduje zajedno s bratijom.

Samrtnik je ozdravio i u znak zahvalnosti izrezbario krst na koji je urezao:

- Manastiru Vujnu, po isceleniju, priloži rab Božji Gojko, 1946. godine.

VARNICE IZ GROBA

Potom je zamonašen u Blagoveštenju. Tako su crkva i narod dobili patrijarha Pavla.

Manastir Vujan, inače, ima zanimljivu istoriju. Na početku Prvog srpskog ustanka, na temeljima skromne kapelice, vožd Karađorđe, gazda Nikola Milićević Lunjevica i njegov kum knez Milan Obrenović, stariji polubrat kneza Miloša, odlučili su da podignu manastir. Lako su uklonjeni ostaci nekoliko grobova iz srednjeg veka, a onda je došao red da se premesti i grob nepoznatog vujanskog podvižnika. Ali iz klesarskih dleta sevale su varnice i ovaj grob nije bilo moguće pomeriti. Kad su ga otvorili, našli su potpuno očuvano, mirotočivo, telo nepoznatog po imenu vujanskog svetitelja.

Graditelji su odlučili da samo taj grob ostave u manastiru, desno kraj ulaza.

Strmim stazama posle izlečenja

Da čudo bude veće, bolešljivi mladić je posle izlečenja postao pravi gorštak kog su često viđali kako pešači po strmim padinama Vujana i šumskim putem između manastira i banje Gornje Trepče, koji je danas obeležen kao Staza patrijarha Pavla, kojom šetaju mnogobrojni turisti.

Spomenik deci od kraljice Drage

Ktitor Nikola Lunjevica, ručni dever na svadbi knjaza Miloša i Ljubice Vukomanović, ostavio je amanet da bude sahranjen u Vujnu. Posle punih 60 godina, 1902, njegova unuka kraljica Draga Obrenović ispunila je želju svog dede i prenela iz porte njegove posmrtne ostatke, prethodno podigavši lep spomenik u unutrašnjosti manastira.

Vujan tako postaje jedinstveno mesto susreta tri dinastije - Nemanjića, Obrenovića i Karađorđevića. Zanimljivo je da je ovde i mesto večnog počinka braće kraljice Drage, Nikole i Nikodija, streljanih tokom prevrata u maju 1903.